Breng discretionaire bevoegdheid terug in het asielbeleid

Gevolgen van deze verandering

Door de aanpassing heeft de directeur van de IND nu de mogelijkheid gekregen om een uitzondering te maken aan het begin van de asielprocedure. De staatssecretaris van J&V had altijd de mogelijkheid om ook in een later stadium een vergunning te verlenen. Uit de praktijk weten wij dat veel schrijnende omstandigheden vaak pas ontstaan tijdens en na de asielprocedure, als mensen al wat langer in Nederland zijn. Bijvoorbeeld door het overlijden van een familielid, ernstige medische problemen, of bijzondere omstandigheden waardoor iemand rechteloos tussen wal en schip belandt. Echter is het dan niet meer mogelijk om gebruik te maken van de discretionaire bevoegdheid en blijven deze mensen rechteloos.

Expertmeeting

VluchtelingenWerk en andere betrokkenen, zoals advocaten en hulpverleners, zien de droevige gevolgen van deze wijziging dagelijks in de praktijk. Het is nu in schrijnende gevallen niet meer mogelijk een passende humane uitweg te vinden. Daarom organiseerden wij samen met het ASKV/Steunpunt Vluchtelingen en St Los (Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt) een expertmeeting om de noodzaak van de discretionaire bevoegdheid te bespreken. Diverse (ervarings-)deskundigen, waaronder burgemeester Wienen van Haarlem, hoogleraar Ashley Terlouw, advocaat Corinne de Klerk, de ACVZ en oud-staatssecretaris Job Cohen deelden hun visie over dit thema.

Uitkomst

De experts zijn vrij eensgezind van oordeel dat de discretionaire bevoegdheid absoluut noodzakelijk is. Een staatssecretaris heeft die nodig om maatwerk te kunnen leveren. Wij kennen in Nederland een strikt asiel- en migratiebeleid. Door toepassing van de discretionaire bevoegdheid kan een staatssecretaris beleid dat voor een individu inhumaan uitpakt, corrigeren. Het asielbeleid is immers niet 'sluitend' - het is dat nooit geweest en zal dat ook nooit worden.

Maak ruimte voor maatwerk

Wij vinden dat er altijd een mogelijkheid moet bestaan om in individuele, uitzonderlijke en schrijnende situaties af te wijken als het beleid in een specifieke situatie onredelijk uitpakt. Dit blijkt ook uit de Toeslagenafffaire; de les hieruit is dat de menselijke maat terug moet in het bestuursrecht, waar het asiel- en migratiebeleid ook onder valt. Het beleid is zo strak ingekaderd dat sommige mensen simpelweg vermorzeld worden door het systeem. VluchtelingenWerk vindt dat de humaniteit en barmhartigheid moet terugkeren in het beleid en dat de discretionaire bevoegdheid in volle omvang terug moet naar de bewindspersoon die ook politiek verantwoordelijk is.

Lees onze publicatie 'Een humanitair vangnet in schrijnende zaken' (pdf) met daarin de belangrijkste inzichten die in de expertmeeting aan bod zijn gekomen en onze conclusies. In deze publicatie staat ook de zaak van Sem’on beschreven: een Irakese man die door een administratieve fout al meer dan de helft van zijn leven rechteloos in Nederland is. VluchtelingenWerk vindt dat voor hem en andere mensen zoals hij, een oplossing moet komen.