Moria 2 – Hoe is de situatie nu?
Brand
'No more Morias' klonk het in Europa een jaar geleden, toen het beruchte kamp op Lesbos was afgebrand. Het oude kamp was overvol, smerig en onveilig. Het nieuw kamp is anders, maar minstens zo vreselijk. Het had al snel de bijnaam 'Moria 2', en staat symbool voor de tientallen kampen elders in Griekenland, die even uitzichtloos of erger zijn.
Desolaat
'Moria 2' is een voormalig militair terrein, een desolate plek pal aan zee. Bij centrale punten kun je met een jerrycan water halen. Elektriciteit heb je er niet. Kinderen gaan niet naar school, ze spelen tussen het afval. Hygiënegebrek zorgde voor een schurftuitbraak. Kwetsbare mensen met rolstoelen kunnen geen kant op. Vrouwen die zijn bevallen moeten soms de volgende dag met hun baby alweer het kamp in.
Tijdelijkheid
Alles in het kamp moet tijdelijkheid uitstralen, want de burgemeester van Lesbos heeft de bevolking beloofd dat het kamp zal worden vervangen door een ander, nog meer gesloten kamp. Intussen zijn graafmachines in het bestaande kamp druk in de weer met het aanleggen van nieuwe ‘tijdelijke’ voorzieningen. En naast de strakke rijen isoboxen zijn er nog altijd de gammele tenten en provisorische hutjes.
Pushbacks
Moria 2 is minder overbevolkt dan het vorige kamp: 3.500 vluchtelingen in een kamp dat bedoeld is voor 2.000 mensen. Bootjes met vluchtelingen die de kust proberen te bereiken worden teruggestuurd, de zee op, waarbij regelmatig doden vallen. Ook werden veel mensen de afgelopen tijd overgeplaatst naar andere kampen, wat dáár weer tot overbelasting leidt. In kamp Eleonas in Athene is ook het voetbalveldje inmiddels met tenten gevuld.
Op straat
De asielprocedure kan heel lang duren. Sommigen wachten al zes jaar op een gesprek. Vluchtelingen die uiteindelijk asiel krijgen en mogen blijven, moeten het kamp verlaten maar hebben geen idee hoe ze zich verder moeten gaan redden. Ze krijgen geen uitkering, geen integratiemogelijkheden, geen huisvesting. Hun nieuwe leven als erkende vluchteling begint op straat.
Afwijzingen
Niet dat er veel mensen asiel krijgen. Ruim tweederde van de bewoners van Moria 2 zijn Afghanen, vooral van de etnische minderheidsgroep Hazara. Zij zijn doelwit van de Taliban. Maar ook nu de Taliban in Afghanistan aan de macht zijn, regent het afwijzingen. Volgens een nieuwe Griekse wet is Turkije een ‘veilig land’ voor onder andere Afghanen. Vluchtelingen die via Turkije zijn gereisd, moeten terug. Dit is in strijd met het Vluchtelingenverdrag, want Turkije biedt ze geen eerlijke asielprocedure, ze mogen er geen bestaan opbouwen en lopen het risico op deportatie.
Geen toekomst
'Het gaat steeds slechter met veel mensen,’ vertelt Christina Maragkou, psycholoog bij GCR, de Griekse zusterorganisatie van VluchtelingenWerk. 'Het oude Moria was minder veilig, maar mensen konden wel vrij in- en uitlopen. Er was nog een soort community, enige zelfredzaamheid. In het nieuwe kamp is alles gecontroleerd, er gelden er veel restricties. Met al die afwijzingen zien mensen geen toekomst meer. Sommigen komen hun tent niet meer uit, of doen aan zelfmutilatie. Hun laatste sprankje hoop is dat er ergens een staat is die hen wil opnemen.'
Steun voor vluchtelingen in Griekenland
De voortdurende en uitzichtloze impasse op de Griekse eilanden moet doorbroken worden. VluchtelingenWerk pleit voor een directe aanpak van de mensonterende situatie. Asielzoekers moeten in Griekenland asiel kunnen aanvragen onder veilige en gezonde omstandigheden en daarbij onafhankelijke voorlichting en hulp krijgen. Net als in Nederland.
Dossier één jaar na Moria
Onderdelen van dit dossier