Update: EU-Turkije-deal gesloten

Nieuws, 18 maart 2016
Leestijd, 3 min.

UPDATE 18-03-2016, 16:00

Inmiddels is duidelijk dat er een akkoord is gesloten. De volledige inhoud is nog niet bekend. Op basis van de huidige informatie is dit onze eerste reactie.

'Europa vraagt immorele tegenprestatie voor haar solidariteit'

In deze deal vraagt Europa een tegenprestatie voor haar solidariteit. De goede elementen uit deze deal –  Investeren in opvang in de regio en hervestiging, worden overschaduwd of bijna teniet gedaan door het feit dat ze worden gekoppeld  aan hoeveel mensen de oversteek maken. De één op één uitruil van vluchtelingen tussen de EU en Turkije moet worden losgelaten, die is immoreel.

Daarnaast is de papieren werkelijkheid van deze deal anders dan de praktijk; Turkije is absoluut geen veilig derde land. Turkije detineert nu al tegengehouden en teruggestuurde vluchtelingen en ontneemt hen de vluchtelingenstatus. Bovendien stuurt Turkije vluchtelingen nu al terug naar onveilige landen als Afghanistan, Irak en Syrië. Los daarvan moet je mensen volgens Europees recht wel eerst individueel toetsen voordat je ze in dit geval vanuit Griekenland zomaar kunt terugsturen. De Griekse asielprocedure is nu absoluut niet op orde en het ontbreekt Griekenland aan capaciteit om daar op korte termijn een zorgvuldige asielprocedure plaats te laten vinden.

 

VluchtelingenWerk blikt vooruit op de EU- Turkije deal

Vandaag praten premier Rutte en de Turkse premier Davutoglu en de 28 Europese leiders over mogelijke oplossingen voor de vluchtelingencrisis. De besprekingen lijken moeizaam te verlopen en het is de vraag of er vandaag een akkoord komt. VluchtelingenWerk blikt alvast vooruit en reageert op mogelijke elementen die centraal zouden kunnen staan.

 

Waar is VluchtelingenWerk kritisch op?

 

1. Turkije is geen “veilig derde land” want:

  • Turkije detineert nu al tegengehouden en teruggestuurde vluchtelingen en ontneemt hen de vluchtelingenstatus; 
  • Turkije stuurt vluchtelingen nu al terug naar onveilige landen als Afghanistan, Irak en Syrië;
  • Turkije heeft het vluchtelingenverdrag niet volledig ondertekend. Hierdoor hebben zeker niet-Syrische vluchtelingen onvoldoende waarborgen dat hun rechten worden gerespecteerd;
  • Vluchtelingen hebben onvoldoende mogelijkheid om te werken of onderwijs te volgen en er is geen adequate opvang.

 

2. De Griekse asielprocedure is absoluut niet op orde:

Voordat vluchtelingen eventueel kunnen worden teruggestuurd naar Turkije, hebben ze in Griekenland op zijn minst recht op een individuele toetsing;

  • Maar het ontbreekt Griekenland alleen al aan capaciteit dit waar te maken;
  • De meeste vluchtelingen hebben geen opvang;
  • De hotspots functioneren niet;
  • Er is vrijwel geen rechtsbijstand;

Oftewel: op korte termijn kan daar geen zorgvuldige asielprocedure plaats vinden.

 

3. De koppeling tussen terugsturen en hervestigen is immoreel, onwettig en bovendien gedoemd te mislukken:

  • De één op één uitruil van vluchtelingen tussen de EU en Turkije moet worden losgelaten. Hervestiging mag niet voorwaardelijk worden gemaakt aan het aantal mensen dat de oversteek maakt; 
  • Vluchtelingen die zijn tegengehouden verliezen rechten;
  • Solide afspraken tussen Europese landen over hervestiging en herverdeling van vluchtelingen ontbreken;
  • Als het Turkije zou lukken alle vluchtelingen tegen te houden, gaat hervestiging naar nul en is er alleen een vage toezegging over vrijwillige hervestiging door een paar landen in de toekomst;
  • (Wat let Turkije om op termijn weer vluchtelingen door te laten, dit is immers in hun belang?).

 

4. Dit is geen Europese oplossing

  • Vluchtelingen zullen andere (gevaarlijkere en duurdere) routes naar Europa zoeken én vinden. Een werkend vervolg op de huidige Dublinafspraken ontbreekt nog steeds volkomen.

 

5. Er is een eenzijdige focus

  • Deze deal richt zich te eenzijdig op Syrie en Turkije. Er zijn andere regio's, zoals Jordanië, Libanon, Hoorn van Afrika, maar ook bijvoorbeeld ook Afghaanse en Irakese vluchtelingen die we niet mogen vergeten. 

 


Welke positieve elementen zitten er mogelijk in de EU-Turkije deal:

 

1. Europa toont solidariteit:

  • Europa investeert eindelijk significant in bescherming in de regio.
  • Europa zet eindelijk stappen richting veilige en legale manier (hervestiging) voor vluchtelingen om bescherming in Europa te krijgen.