VluchtelingenWerk pleit voor nieuwe deadline voor opvang derdelanders

In maart ontstonden er grote twijfels over de juridische basis voor het beëindigen van de opvang voor deze groep. Het lijkt erop dat de richtlijn voor tijdelijke bescherming, waar ook derdelanders uit Oekraïne onder vallen, niet zomaar kan worden ingetrokken. Daarom is er de afgelopen maanden een proefproces gestart om voor de deadline van 4 september duidelijkheid te verkrijgen.

Woensdag 9 augustus heeft de rechtbank in Rotterdam een uitspraak gedaan over één van de twaalf proefzaken die lopen. De rechtbank stelt dat het beëindigen van de tijdelijke bescherming voor derdelanders juridisch kan. Dit is slechts een van de twaalf zaken en we wachten de overige uitspraken af. 

Inmiddels is de kans heel klein geworden dat er vóór 4 september duidelijkheid zal zijn over de juridische houdbaarheid van het plan om de opvang van derdelanders te beëindigen. Het lijkt erop dat de eerste rechterlijke uitspraak nog weken op zich zal laten wachten. De mogelijkheid dat de Raad van State vóór de deadline een definitief oordeel zal vellen, lijkt daarmee heel klein geworden.

Als er geen duidelijkheid is over de juridische basis, bestaat de angst dat er chaotische situaties zullen ontstaan in alle gemeenten waar derdelanders worden opgevangen. Derdelanders zijn zich ervan bewust dat er nog steeds een juridisch perspectief bestaat om alsnog in Nederland te mogen blijven. We zijn bang dat een deel van hen daarom niet zal meewerken aan het verlaten van de opvang. Anderen zouden mogelijk rondzwerven in afwachting van het definitieve oordeel van de Raad van State. Bovendien hangt de bereidheid om terug te keren naar het land van herkomst af van de vraag of er nog steeds perspectief is op verblijf in Nederland.

Het Rijk zou risico's nemen door vooruit te lopen op het oordeel van de Raad van State, dit zou kunnen resulteren in het later weer ongedaan maken van alle genomen stappen. Een deel van de vrijgekomen opvangplekken is dan mogelijk alweer toegewezen aan andere Oekraïners. Bovendien hebben veel derdelanders inmiddels werk gevonden en zouden zij onterecht hun baan verliezen. Hoe langer de onzekerheid aanhoudt, des te kleiner de kans dat zij later kunnen terugkeren naar hun oude werkgever.

Als de Raad van State de huidige plannen afwijst, wordt het voor iedereen duidelijk dat derdelanders in de opvang kunnen blijven. Als de plannen wel doorgaan, vindt VluchtelingenWerk dat gemeenten, COA en de IND zelf een nieuwe deadline moeten kunnen bepalen om zich goed voor te bereiden.