Oeigoeren eindelijk erkend als vluchteling
Groot succes
“Dit is een groot succes na een jarenlange inspanning”, zegt Jasper Kuipers, adjunct-directeur van VluchtelingenWerk Nederland. “Veel Oeigoeren moeten vluchten voor hun leven, omdat zij zijn opgekomen voor hun politieke vrijheden. Nederland lijkt hen nu te gaan beschermen. Deze mensen worden bij terugkeer geconfronteerd met marteling en er zijn gevallen bekend dat Oeigoeren verdwijnen in werkkampen waar zij gevangen worden gezet. Wij zijn enorm blij met de erkenning voor hun situatie door de staatssecretaris”, zegt Kuipers.
Landverraders
Oeigoeren staan onder verscherpte aandacht van de Chinese overheid en zij die asiel hebben aangevraagd, worden beschouwd als politieke vijand. Bij terugkeer in China lopen de Oeigoeren een reëel risico om behandeld te worden als politiek gevangene en bestaat de kans dat zij worden gemarteld. Zij worden gezien als landverraders. In juli 2015 leidde de uitzetting van 109 Oeigoeren door Thailand nog tot wereldwijde verontwaardiging. Zij werden meteen gevangen gezet door China. De uitzetting werd veroordeeld door de EU, de VS, UNHCR, Amnesty International en Human Rights Watch. De Chinese veiligheidsdienst houdt Oeigoeren in het buitenland in de gaten en weet wie van hen asiel heeft aangevraagd. Dit risico kan volgens de staatssecretaris leiden “tot verlening van een vluchtelingenstatus”.
Aandacht
VluchtelingenWerk Nederland en Amnesty International vroegen in 2013 al aandacht voor de situatie van Oeigoerse vluchtelingen in Nederland. Toen zag Nederland geen reden het beschermingsbeleid voor Oeigoeren aan te passen. De hoogste bestuursrechter erkende vorig jaar de noodzaak tot bescherming van Oeigoeren die een asielverzoek hebben gedaan. Daarna stelde de staatssecretaris een besluit- en vertrekmoratorium in. Nu heeft de staatssecretaris ook het beleid aangepast.
Oeigoeren in Nederland
In Nederland verblijven naar schatting ongeveer 1500 Oeigoeren. De Oeigoeren wonen in de provincie Xinjiang gelegen in het noord-westen van China. Zij zijn overwegend moslim. De Chinese autoriteiten bieden de Oeigoeren weinig ruimte; hun cultuur wordt niet erkend en de vrijheid van religie is gering. De strijd van de Oeigoeren voor meer vrijheid en de eigen cultuur wordt door China niet getolereerd. Als een Oeigoer spreekt over Oost-Turkestan in plaats van Xinjiang, een Oeigoerse vlag uitsteekt of klaagt over het Chinese taalbeleid, kan diegene als 'separatist' worden opgepakt en lange tijd vast komen te zitten.