Standpunt | De asielprocedure
Wat is de situatie?
Recht op asiel
Iedereen heeft recht om asiel aan te vragen. Zo is het ook opgeschreven in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De beoordeling of iemand recht heeft op bescherming, maakt de overheid tijdens een asielprocedure. Nederland kent een algemene asielprocedure van zes of negen dagen, hier kun je daar meer over lezen. Hier gaat een rust- en voorbereidingstermijn aan vooraf van minimaal zes dagen.
Versnelde procedure
Naast de algemene asielprocedure is er voor verschillende groepen asielzoekers nog een aparte versnelde procedure. Onder deze procedure vallen bijvoorbeeld asielzoekers uit landen die de Nederlandse overheid als veilig heeft verklaard en die weinig kans maken op een verblijfsvergunning.
Grensdetentie
De meeste asielzoekers die in Nederland bescherming zoeken, zijn over land gereisd. Zij doorlopen hun asielprocedure in een open asielzoekerscentrum. Een kleinere groep arriveert via luchthavens, zoals Schiphol. Zij worden gedurende een gedeelte van hun asielprocedure opgesloten in een detentiecentrum. Dit duurt maximaal vier weken.
Dublinprocedure
In Europa geldt de regel dat het eerste Europese land waar een asielzoeker aankomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag. Deze afspraak tussen de lidstaten heet de Dublinverordening. Stel, een asielzoeker vraagt in Nederland asiel aan, maar is via Italië Europa binnengekomen. Dan zal Nederland hem naar Italië terugsturen: dat land is verantwoordelijk voor zijn asielprocedure.
Wat vindt VluchtelingenWerk?
Eerlijk, snel en zorgvuldig
VluchtelingenWerk vindt dat de asielprocedure eerlijk, snel en zorgvuldig moet zijn. Asielzoekers moeten goede voorlichting krijgen over de procedure, in alle rust hun verhaal kunnen vertellen, een goede tolk en voldoende, kwalitatieve rechtsbijstand krijgen voordat zij inhoudelijk in moeten gaan op hun asielaanvraag. Daarin moeten de Europese richtlijnen op het gebied van opvang en procedures worden nageleefd. Een versnelde procedure mag nooit ten koste van de zorgvuldigheid gaan. Als een asielaanvraag wordt afgewezen, hebben asielzoekers het recht om in beroep te gaan.
Menselijke maat centraal
Met rigide termijnen, zeer strenge interpretatie van wet- en regelgeving en een torenhoge bewijslast wordt steeds vaker het onmogelijke gevraagd van asielzoekers. De menselijke maat moet weer centraal komen te staan.
VluchtelingenWerk publiceert rapport Web van Wantrouwen
De menselijke maat verdwijnt steeds verder uit zicht in het asiel- en integratiebeleid. Ons rapport 'Web van wantrouwen' geeft een verontrustend beeld van de schrijnende situaties die daardoor in de afgelopen jaren zijn ontstaan. In het rapport doen we concrete aanbevelingen om de menselijke maat weer terug te brengen.
Zorgvuldig met aanpassingen
Aanpassingen in de asielprocedure, zoals nieuwe manieren van horen, moeten altijd goed geëvalueerd worden met alle betrokken partijen voordat ze breed doorgevoerd worden.
Schaf detentie op Schiphol af
VluchtelingenWerk vindt dat detentie op Schiphol moet worden afgeschaft. Er wordt nu onterecht onderscheid gemaakt tussen asielzoekers die via de lucht of over land Nederland bereiken. Het gaat om kwetsbare mensen die in hun land van herkomst vaak het slachtoffer werden van mensenrechtenschendingen.
Belang van een eerlijk verdeelsysteem
De Dublinverordening moet op de schop. Het systeem is onrechtvaardig: landen aan de buitengrenzen van Europa worden nu onevenredig zwaar belast – met alle gevolgen van dien. Bovendien garandeert de Dublinverordening onvoldoende dat mensenrechten, zoals het recht op asiel en een menswaardig opvang, worden gerespecteerd. Binnen de EU moet een eerlijk verdeelsysteem komen, waarbij solidariteit met de lidstaten én met die van de asielzoekers het uitgangspunt moet zijn.