'In deze containerwoning zag ik alle seizoenen voorbij trekken'

Verhaal, 8 februari 2024
Leestijd, 3 min.
Ternauwernood lukte het de Syrische Suzan (37) en haar drie zonen om na een barre tocht Europa te bereiken. Eenmaal in Nederland is het behelpen in de noodopvang. Aan het lange wachten op zekerheid komt maar steeds geen einde. 'Ik ben bang dat mijn kinderen niet zullen weten wat een normaal leven is.'
placeholder

Niemand weet hoe lang

De gemeenschappelijke ruimte in de grijze, kale tenthal wordt verlicht door hard tl-licht. Aan weerszijden van de kolossale tent staan tientallen containerwoningen naast elkaar. Eentje is van de Syrische Suzan en haar drie kinderen. Twee stapelbedden, lockers, een tafel en een koelkast vullen de paar vierkante meter, die al bijna tien maanden haar woning is. 'Het was winter toen we kwamen en nu zijn de bladeren alweer van de bomen. En nog steeds weet niemand hoelang we hier nog blijven.'

Suzan oogt frêle, maar haar stem is krachtig en haar blik vastberaden. Ze draagt haar blonde haar los, haar lippen zijn opgemaakt en haar vingers versierd met tatoeages. 'Elke dag zeg ik tegen mezelf: "Je bent een sterke vrouw en al heel ver gekomen. Alles is mogelijk."'

placeholder

Bominslagen

Het Damascus wat ze in 2019 verliet, was al jaren niet meer de stad waar ze opgroeide en zich veilig voelde. Elke dag waren er bominslagen, voedsel was schaars. Elektriciteit en water al jaren geen vanzelfsprekendheid. Haar kinderen gingen door het gevaar niet meer naar school. Om rond te komen verkocht Suzan zelfgemaakte snacks op straat, maar de regering legde haar daarvoor hogere boetes op dan haar inkomsten opleverde. Toen verkocht ze haar sieraden en liet ze haar geboortegrond voorgoed achter.

Vanuit Turkije probeerde ze vier keer Griekenland in te komen, maar boten van de kustwacht blokkeerden de route. Ze probeerden haar boot omver te varen. Er werd geschoten. In een gitzwarte nacht hield Suzan haar zoon van drie in de lucht. '"Do you have children?", schreeuwde ik naar de grenspolitie.' Terug in Turkije belandde ze met haar kinderen in een gevangeniscel. Tijdens haar laatste poging om Griekenland te bereiken, liep ze dagenlang door de wildernis met haar peuter Amin op haar rug.

Soms ben ik bang dat ze ons vergeten zijn of terugsturen naar Griekenland

Suzan

Pauzeknop

Vanuit de noodopvanglocatie waar ze nu woont, gaan haar drie zonen naar een Brabantse school en start Suzan haar dagen met het schoonmaken van de gemeenschappelijke wasruimten. Zo verdient ze veertien euro in de week. Lunch en ontbijt worden verstrekt en opgewarmd in magnetrons in de grote tent. Eén ochtend in de week volgt ze Nederlandse les in een nabijgelegen kerk. Om de tijd te doden pakt ze weleens de bus naar de stad. Zo rijgen de dagen zich al tien maanden aaneen.

Haar toekomst in Nederland voelt nog ongewis, vertelt ze. 'Mijn eerste gesprek met de IND was maanden geleden. Soms ben ik bang dat ze ons vergeten zijn of terugsturen naar Griekenland. Niemand kan me vertellen wanneer we aan de beurt zijn. Ons leven staat in de pauzestand.'

Nadenken over haar ongewisse toekomst of de gebeurtenissen in het verleden wil ze voorkomen. 'Als ik alleen ben, luister ik altijd naar muziek. Ik doe er alles aan om mijn depressie niet te voelen, anders ben ik bang dat ik gek word. Ik geef mezelf kleine opdrachten zoals elke dag andere kleren aandoen of me opmaken. Maar soms kruip ik mijn bed in om te voorkomen dat mijn kinderen mijn verdriet zien.'

placeholder

Geen normaal leven

Ook haar oudste zoon Itachi (16) worstelt met alle nare herinneringen. Hij heeft zijn naam veranderd en wil nooit meer iets over Syrië horen. Suzan: 'Het liefst blijft hij de hele dag op onze kamer. Hij vindt geen aansluiting bij de andere jongeren in het kamp.' Ook over haar jongste kind, Amin (4), is ze ongerust. 'Hij heeft al zo veel meegemaakt in zijn jonge leventje. 's Nachts wordt hij vaak schreeuwend en huilend wakker en zoekt continu mijn nabijheid. Ik ben bang dat mijn kinderen niet zullen weten wat een normaal leven is.'

Draag bij aan menswaardige opvang

Miljoenen mensen worden getroffen door oorlog, geweld of vervolging. Na een reis vol ontberingen komt een klein deel terecht in Nederland, zoals Suzan uit Syrië. Ze hoopt op humane opvang en uitzicht op een nieuwe toekomst. Maar de werkelijkheid is anders: de opvang schiet tekort en de wachttijden zijn eindeloos. Juist dan is het belangrijk dat Suzan, als vluchteling, ergens op kan terugvallen.