Het Step Up Fonds voor internationale bescherming en capaciteitsontwikkeling
Over het Step Up Fonds
Om vluchtelingen te beschermen is internationale solidariteit en samenwerking meer dan ooit nodig. Het aantal mensen op de vlucht voor oorlog en vervolging is nog nooit zo hoog geweest als nu. Internationale bescherming is moeilijk te realiseren en duurzame oplossingen worden nauwelijks bereikt.
Waar Europa het goede voorbeeld zou moeten geven bij het delen van de verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen, hebben we de afgelopen jaren te maken gehad met een verslechtering van de bescherming van vluchtelingen. Aan de buitengrenzen van Europa neemt het geweld tegen vluchtelingen toe en worden mensen bruut geweerd.
Om die reden, en als onderdeel van onze internationale solidariteit, investeert VluchtelingenWerk met het Step Up Fonds in de capaciteitsontwikkeling van vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties aan de grenzen van Europa. Zo zetten wij ons niet alleen in Nederland, maar ook internationaal in voor de rechten en bescherming van vluchtelingen en bouwen tegelijkertijd Europese partnerschappen op zodat we samen kunnen optrekken om het geweld aan de Europese buitengrenzen te stoppen.
De geselecteerde organisaties hebben een enorme inzet voor vluchtelingen, strijd tegen onrecht en inzet om mensenrechtenschendingen aan de kaak te stellen. Gedurende een jaar ondersteunt VluchtelingenWerk hen met financiële middelen, kennis en trainingen. De projecten richten zich onder andere op het verbeteren van het welzijn van medewerkers via trauma-geïnformeerde zorg en mentale gezondheidstrainingen in Roemenië. Daarnaast helpen we organisaties in Roemenië, Italië en Griekenland om hun fondsenwerving en belangenbehartiging te versterken. In Spanje ondersteunen we initiatieven om vrijwilligers beter te werven, begeleiden en trainen.
De nieuwe partnerorganisaties en hun Step-Up-projecten in het kort:
- Roemeens Nationaal Vluchtelingenraad (CNRR): CNRR biedt juridische bijstand, sociale ondersteuning en belangenbehartiging aan vluchtelingen, asielzoekers en migranten in Roemenië. De organisatie levert gepersonaliseerde, op de behoeften gepasseerde ondersteuning om succesvolle integratie te bevorderen.
Met de steun van het Step-Up Fonds lanceert CNRR het project Capacity Development for Trauma-Informed Practices and Mental Health Resilience. Dit project verbetert het welzijn van medewerkers door middel van trauma-geïnformeerde praktijken en trainingen op het gebied van mentale gezondheid. Zo kunnen zij ondanks moeilijke werkomstandigheden kwalitatieve ondersteuning blijven bieden.
- Fundatia Inovatii Sociale Regina Maria: Deze Roemeense NGO zet zich in voor het verbeteren van gezondheid, onderwijs en integratie van kwetsbare groepen, waaronder vluchtelingen en migranten. Via medische klinieken en onderwijscentra biedt de organisatie essentiële gezondheidszorg en op maat gemaakte programma’s ter ondersteuning van achtergestelde personen en vluchtelingenintegratie.
Het project Global and Local Fundraising Pathways: Building Capacity for Sustainable Support zou de fondsenwervingscapaciteiten van de organisatie versterken. Hierdoor kan langdurige steun worden geboden aan Oekraïense vluchtelingen en andere kwetsbare gemeenschappen. Het project omvat het aannemen van een fondsenwervingsspecialist, trainingen voor medewerkers en het ontwikkelen van diverse financieringsbronnen om de duurzaamheid van humanitaire programma's te waarborgen.
Mosaico - Azioni per i Rifugiati: MOSAICO, een organisatie die in 2006 werd opgericht door vluchtelingen, ondersteunt asielzoekers en migranten door cruciale informatie te verstrekken, dialoog te bevorderen en sociale inclusie te stimuleren. Wat begon als een grassroots-initiatief is uitgegroeid tot een gestructureerde non-profitorganisatie met een divers team van sociale bemiddelaars en sterke lokale en internationale samenwerkingsverbanden.
Via het project LEAD: Leadership, Empowerment, Advocacy, and Data for Inclusion versterkt MOSAICO zijn belangenbehartigingsactiviteiten om inclusie en beschermingsuitdagingen voor vluchtelingen en migranten aan te pakken. Het project biedt duurzame oplossingen via gestructureerde werkpakketten.
Greek Forum of Migrants (GFM): GFM is een netwerk van 42 migranten- en vluchtelingenorganisaties dat werd opgericht in 2002. Deze organisatie bevordert integratie, gelijke rechten en wederzijds respect. Als culturele bemiddelaar verbindt GFM diverse gemeenschappen met de Griekse samenleving en zet het zich in voor sociale inclusie en collectieve groei.
Het project Training and Support of Migrant and Refugee Network richt zich op het versterken van de fondsenwervingscapaciteit van GFM om financiële duurzaamheid op lange termijn te waarborgen. Door lidorganisaties en leiders in staat te stellen zelfstandig fondsen te werven, versterkt GFM zijn netwerk om integratie en belangenbehartiging effectief te ondersteunen.
Comissió Catalana d’Ajuda al Refugiat (CCAR): CCAR verdedigt het recht op asiel en ondersteunt vluchtelingen en migranten in Catalonië via juridische bijstand, sociale en arbeidsmarktprogramma’s en belangenbehartiging. Met een uitgebreide aanpak bevordert de organisatie inclusie en autonomie voor ontheemden.
Het project Refugees Welcome to Catalonia verbetert de opvang van vluchtelingen door vrijwilligers op te leiden en te versterken om inclusie te bevorderen via kritische en transformatieve acties. Door sociale netwerken te versterken en xenofobie tegen te gaan, ondersteunt het project intercultureel samenleven en vult het de staatsopvangprogramma’s aan.
Associació Iguality Lab i Comunitat: Iguality is een organisatie die gevestigd is in Catalonië. Deze organisatie biedt gratis mentale gezondheidszorg aan vluchtelingen, migranten en asielzoekers die financiële obstakels of stigma rondom mentale gezondheid ervaren. Het werk van Iguality waarborgt toegang tot zorg die het welzijn van deze groepen verbetert.
Het project Strengthening Capacity for a Higher Impact on Mental Health for Refugees in Spain richt zich op het verbeteren van de werving, het management en de training van vrijwilligers. Het project helpt ook bij het opbouwen van strategische allianties en fondsenwervingsvaardigheden om de impact van de organisatie uit te breiden en duurzame ondersteuning voor mentale gezondheidsinitiatieven te garanderen.
Zeven organisaties werden gekozen vanwege hun enorme inzet om het leven van vluchtelingen te verbeteren en mensenrechtenschendingen te bestrijden. De geselecteerde projecten variëren van het ondersteunen en assisteren van begeleide minderjarigen binnen het opvangsysteem in Spanje, het bevorderen van de capaciteit voor trauma-geïnformeerde ondersteuning in Griekenland, het verbeteren van fondsenwerving en communicatiemogelijkheden voor toekomstige duurzaamheid in Cyprus, Polen en Italië, en het opzetten van een systeem voor competentieontwikkeling onder de leiding van de organisatie in Malta.
Diaconia Spain is een NGO en sociaal actieplatform met als missie het ondersteunen van kwetsbare mensen, waaronder asielzoekers, vluchtelingen en slachtoffers van mensenhandel. De organisatie verzorgt onderdak, juridische bijstand en integratieondersteuning aan gezinnen en individuen. Verdeeld over 7 regio's en 12 locaties in Spanje heeft Diaconia 500 opvangplaatsen voor asielzoekers en vluchtelingen.
In haar Step-Up project - 4Children - gaat Diaconia een Actieplan begeleiding kinderen in de opvang ontwikkelen en uitvoeren. Het doel is om het welzijn, de participatie en bescherming van vluchtelingenkinderen binnen het Spaanse opvangsysteem te verbeteren en bij te dragen aan hun groei en veiligheid.
Defence for Children Greece (DCIG) streeft naar een rechtvaardige en goede toekomst voor alle kinderen in Griekenland – waaronder vluchtelingkinderen. DCIG biedt directe juridische hulpverlening en ondersteuning aan kinderen, en hun families, in nood, onder meer door het geven van psychosociale hulp, mentorschap en door begeleiding naar huisvesting, gezondheidszorg en onderwijs. De organisatie zet zich ook in voor betere bescherming in Griekenland.
Het Step-Up-project Exelixis is gericht op het verbeteren van hun trauma-sensitieve hulpverlening. Veel van de vluchtelingen die DICG bijstaat, hebben ernstig trauma opgelopen door hun ervaringen in hun thuisland en onderweg. Via het project wordt een trainingscyclus trauma-sensitief werken ontwikkeld en geïmplementeerd, De trainingen zullen staf en sleutelpersonen uit de vluchtelingengemeenschappen in staat stellen om meer rekening te houden met trauma's, en om hertraumatisering te voorkomen.
Caritas Cyprus is een liefdadigheidsorganisatie die zich inzet voor kwetsbare en gemarginaliseerde mensen. 95% van de mensen en gezinnen die de organisatie momenteel bijstaat in Cyprus is vluchteling of asielzoeker. Caritas Cyprus begeleid vluchtelingen en fungeert als een one-stop-shop voor toegang tot informatie over sociale voorzieningen, medische zorg, huisvesting of werk. Caritas levert ook humanitaire hulp: voedsel, medicijnen, luiers en huishoudelijke artikelen.
Via de Step-Up fonds zal Caritas Cyprus een nieuwe fondsenwerving- en communicatiestrategie uitrollen om de toekomst van de organisatie te waarborgen. Het project omvat een reeks trainingen, het ontwikkelen van een handboek, en het creëren van een betere fondsenwervingsdatabase voor monitoren, rapporteren en storytelling.
Federación Andalucía Acoge (Spanje) is zet zich in voor een inclusieve samenleving met gelijke rechten en kansen voor iedereen in Spanje. In de federatie werken momenteel negen organisaties samen, die met elkaar 21 opvangcentra voor asielzoekers- en vluchtelingen runnen. Elk jaar biedt de organisatie juridische, sociale en integratie ondersteuning aan duizenden mensen in de regio Andalusië en in Melilla.
De laatste jaren ziet de federatie steeds steeds meer mentale problemen bij de vluchtelingen die ze bijstaan, als gevolg van traumatische ervaringen in het thuisland en onderweg. Hun Step-UP project is daarom gericht op betere ondersteuning voor asielzoekers en vluchtelingen op het gebied van mentale gezondheid; via trainingen en betere interne procedures voor signalering en doorverwijzing, in samenwerking met hun psycholoog. Het project wordt ook gebruikt om informatie te verzamelen om te kunnen lobbyen voor betere publieke voorzieningen voor psychologische ondersteuning.
Fundacja Kocham Dębniki is opgericht begin 2022 door lokale burgers in de Poolse stad Krakau om vluchtelingen uit Oekraïne te helpen bescherming te vinden in de stad. De organisatie runt een buurtcentrum dat al duizenden vluchtelingen heeft ondersteund in hun basisbehoeften, met psychosociale begeleiding en met kinderopvang. Kocham Dębniki organiseert ook integratie- en taalcursussen, buurtactiviteiten en workshops.
Met haar Step Up-project wil de nieuwe organisatie zich verder ontwikkelen om ook op de lange termijn ondersteuning te kunnen blijven bieden aan Oekraïense en andere vluchtelingen. De organisatie gaat daarom een communicatie- en fondsenwervingsstrategie ontwikkelen en implementeren om zo beter verhalen te kunnen vertellen uit de gemeenschap en meer financiering binnen te halen.
The Italian Council for Refugees (CIR): Het “Italiaanse Vluchtelingenwerk” is opgericht in 1990 als een onafhankelijke humanitaire organisatie om de rechten van asielzoekers en vluchtelingen die in Italië aankomen te beschermen. De juridische afdeling van CIR biedt juridische ondersteuning aan vluchtelingen en asielzoekers. De sociale afdeling van de organisatie is aanwezig in zes opvangcentra verspreid over het hele land. De afdeling helpt vluchtelingen om toegang te krijgen tot sociale voorzieningen, huisvesting, opleiding en arbeidsbemiddeling.
De omgeving in Italië ten opzichte van non-profitorganisaties en vluchtelingen is steeds vijandiger geworden, en er ook steeds minder financiering beschikbaar. Daarom is het Step-Up project van CIR 'Growing Up' gericht op het veiligstellen van duurzame en langere termijn financiering. Met behulp van een fondsenwervingsexpert zal er een serie trainingen worden georganiseerd voor staf, en er en nieuw fondsenwervingsplan, en tools worden gemaakt en uitgevoerd.
Spark 15 Malta: is een lokale organisatie voor en van jongeren met een vluchtelingachtergrond. Spark 15 streeft naar een inclusieve, eerlijke en gastvrije samenleving voor vluchtelingen. De Maltese organisatie wordt gerund door vrijwilligers en voert projecten uit op het gebied van belangenbehartiging, sport, sociale evenementen en onderwijs, zoals computerlessen en Engelse taalcursussen.
Het Step-Up project van Spark 15 is gericht op het creëren van duurzaam en competent leiderschap van de organisatie. Via een reeks train-de-trainer-workshops en een buddy-systeem tussen oude en nieuwe vrijwilligers, worden vaardigheden en plannen ontwikkeld op het gebied van communicatie, belangenbehartiging, en financieel beheer. Het project stelt Spark 15 instaat om nog beter op te komen voor de rechten en het welzijn van vluchtelingen.
Voor het Step Up Fonds III zijn, net als in de vorige jaren, acht organisaties geselecteerd. Deze organisaties in Griekenland, Italië, Polen en Spanje variëren van het verbeteren van toegang tot informatie voor vluchtelingen in Spanje, het opzetten van een netwerk van hulppunten in Italië voor mensen op de vlucht tot het investeren in de mentale gezondheid van medewerkers in Polen en Griekenland die vluchtelingen ondersteunen onder erbarmelijke omstandigheden.
Deze organisaties werden geselecteerd:
- Het Melissa Network is een organisatie van en voor migranten- en vluchtelingenvrouwen in Griekenland, met meer dan 500 leden uit 50 verschillende landen. De organisatie biedt vrouwen een veilige plek om ervaringen te delen en te leren en heeft een integratiemodel ontwikkeld waar al meer dan 2700 vrouwen aan deelnamen. Met het Step Up project 'Caring for the Carers' ontwikkelt de organisatie een programma voor het mentale welzijn van hun eigen staf en vrijwilligers.
- Solidarity Now zet zich in Griekenland in voor een inclusieve samenleving. Met 250 medewerkers, en 70 vrijwilligers voert de organisatie in het hele land projecten uit om vluchtelingen en migranten op weg naar een waardige toekomst mét perspectief. Met het Step Up project 'Rights for All' zet de organisatie in op het ontwikkelen van hun lobby om zo de collectieve belangen van vluchtelingen beter te kunnen behartigen
- De Starfish Foundation, opgericht door bewoners op Lesbos (Griekenland) in 2015, werkt aan een beter leven voor vluchtelingen en lokale bewoners op Lesbos, en runt onder meer een open centrum voor onderwijs en ondernemerschap. Met het Step Up project 'Future Preparedness' ontwikkelt de organisatie een strategie om in te kunnen spelen op de steeds veranderende werkelijkheid voor vluchtelingen op Lesbos.
- Het Italiaanse Consortium voor Solidariteit (ICS) uit Triest biedt met een team van ongeveer 140 mensen opvang en begeleiding aan asielzoekers en vluchtelingen in de stad, en voert onder meer projecten uit op het gebied van onderwijs en integratie. Met het Step Up project 'StreetInfo' biedt de organisatie voor het eerste juridisch en praktisch advies aan vluchtelingen ‘op straat’ die (nog) niet in de opvang zitten.
- Mediterannea Saving Humans is een platform in Italië voor initiatieven die zich uitspreken voor bescherming en mensenrechten van migranten en vluchtelingen. Het platform monitort en documenteert de gebeurtenissen op zee en voert zo nodig reddingsacties uit met haar schip 'Mare Jonio'. Met het Step Up project ‘You Are Welcome’ bouwt te organisatie aan een netwerk van hulppunten door Italië heen waar vluchtelingen die door Italië terechtkunnen voor advies en bijstand.
- De Egala Association werkt aan de grens tussen Polen en Belarus, en verleent sinds 2021 humanitaire en juridische hulp aan vluchtelingen in het grensgebied en in Poolse detentiecentra. Met hun Step Up project ontwikkelt de organisatie aan strategie om ook op de lange termijn te kunnen blijven werken in het gebied, en zorg te dragen voor het mentale welzijn van hun team.
- Iridía – Center of Defense for Human Rights is een Spaanse mensenrechtenorganisatie uit Catalonië, die slachtoffers van mensenrechtenschendingen juridisch ondersteunt, strategische procedures voert, en zich inzet voor beleidsverandering via campagnes en lobby. Iridía's Step Up project richt zich op het monitoren en blootleggen van mensenrechtenschendingen aan de Spaanse grenzen samen met activisten en lokale organisaties ter plekke.
- Caminando Fronteras is een Spaans collectief van activisten en veldwerkers die op komen voor de rechten van migranten en vluchtelingen aan de Euro-Afrikaanse westgrens. De organisatie monitort mensenrechtenschendingen en pushbacks en biedt vluchtelingen en familie juridische ondersteuning en hulp bij het vinden van familieleden. Met hun Step Up project zet Caminando in op betere communicatie, zodat vluchtelingen de juiste informatie kunnen vinden, en de media en onderzoekers Caminando weten te vinden als betrouwbare informatiebron.
In 2021 - 2022 selecteerden wij acht organisaties voor het Step Up Fonds II. Deze organisaties zijn gevestigd in Italië, Griekenland en Spanje en variëren in de diensten en ondersteuning die ze bieden aan asielzoekers en vluchtelingen. Zo bieden ze juridisch advies, hulp bij het vinden van werk, huisvesting voor jongeren in Athene of dragen bij aan het politieke debat met als doel een betere bescherming en asielprocedure.
Deze organisaties werden geselecteerd:
- A Buon Diritto Onlus (Italië): Het ontwikkelen van een nieuwe fondsenwervende strategie, het trainen van medewerkers op dit gebied en het ontwikkelen van een database hiervoor.
- Asocación Kudwa (Spanje): Belangenbehartiging in Catalonië, met als doel migranten en vluchtelingen een stem te geven in beleid, en integratie en inclusie te stimuleren.
- Congolese Community of Greece: Het uitbreiden van online juridische diensten en kennisontwikkeling op het gebied van fondsenwerving en communicatie, om daarmee ook op lange termijn zoveel mogelijk mensen te bereiken, in hun eigen en andere communities.
- ENGIM (Italië): Het ontwikkelen van een trainingsprogramma voor vrijwilligers om hun kennis op het gebied van asielzoekers, vluchtelingenrechten en asielwetgeving te verbeteren.
- Mundo en Movimiento (Spanje): De ontwikkeling van een peer-to-peer programma waarin vluchtelingen ondersteuning bieden aan andere vluchtelingen, nadat het door de overheid geleide ondersteuningsprogramma is beëindigd.
- Programma Integra (Italië): Praktisch onderzoek naar de voor- en nadelen van het aantrekken van particuliere investeerders door middel van impact investing in integratieprogramma's voor vluchtelingen.
- Velos Youth (Griekenland): Organisatieontwikkeling op het gebied van monitoring, evaluatie en leren, zodat de organisatie haar werk kan opschalen om zo uiteindelijk meer jongeren te kunnen helpen.
- YMBIOSIS (Griekenland): Het bouwen van een online leerplatform om samenwerking met andere NGO's te vergemakkelijken, waardoor gezamenlijke belangenbehartiging en netwerkstrategieën mogelijk worden gemaakt en leerinitiatieven worden gedeeld.
In het eerste jaar van het Step Up Fonds van VluchtelingenWerk werden organisaties uit Kroatië, Italië en Spanje uitgenodigd om een aanvraag in te dienen. Uit de 65 aanvragen werden acht projecten geselecteerd. Die varieerden van het ontwikkelen van projecten voor het opvangen van bootvluchtelingen op Sicilië tot het pleiten tegen grensdetentie in Italië, van het opzetten van een netwerk van asieladvocaten tot het faciliteren van psychologische ondersteuning voor vrijwilligers in Kroatië.
Deze organisaties werden geselecteerd:
- Are You Syrious: Het trainen van medewerkers en vrijwilligers om de doelgroep beter te kunnen bedienen, van dataverzameling tot strategisch procederen op nationaal, Europees en VN niveau.
- ASGI: Trainingen voor verenigingsleden voor effectieve communicatie om het werk beter onder de aandacht te brengen.
- Centre for Peace Studies (CPS): Versterken van vrijwilligersmanagement, van werving en training tot praktische support bij het ondersteunen van asielzoekers en vluchtelingen.
- Croatian Law Centre: De ontwikkeling van een online netwerkplatform voor asieladvocaten en -juristen.
- Porco Rosso: Het ontwikkelen van een bredere basis voor fondsenwerving, het opbouwen van relaties met institutionele fondsen en het identificeren van mogelijke subsidieaanvragen.
- Progestion: Het ontwikkelen van een trainingsprogramma voor medewerkers op het gebied van internationaal asielrecht, migratie, gender, interculturaliteit en psychosociale problematiek.
- Refugee Welcome Spain: Projectmanagement en fondsenwerving voor het opschalen van een online platform waarop lokale bewoners die hun huis met vluchtelingen willen delen, hun woonruimte kunnen aanbieden.
- Rescate: Fondsenwerviing voor de bescherming van vrouwelijke vluchtelingen in Spanje.
Resultaten Step Up Fonds
Het Step Up Fonds werd gelanceerd in 2020. Sindsdien hebben we zestien Europese organisaties ondersteund bij onder meer:
- de opvang van bootvluchtelingen in Sicilië;
- het pleiten tegen immigratie-detentie in Italië;
- het opzetten van een netwerk van asieladvocaten in Kroatië;
- het uitbreiden van een innovatief huisvestingsproject met gastgezinnen in Spanje;
- het ontwikkelen van fondsenwerving voor de bescherming van vrouwelijke vluchtelingen.