Pilot rond beëindiging opvang Oekraïense 'derdelanders' vroegtijdig gestaakt
Kabinet wil opvang voortijdig beëindigen
De pilot was een samenwerking tussen de IND, advocaten en VluchtelingenWerk Nederland met de Raad voor Rechtsbijstand als uitvoerder van de pilot. Het doel van de pilot was om uitsluitsel te krijgen over of Nederland de opvang van derdelanders wel mag beëindigen. Deze week werd duidelijk dat er voor de geplande einddatum van vier september geen uitsluitsel van de Raad van State komt. Het kabinet wil desondanks vasthouden aan de 'deadline' door de opvang van derdelanders voortijdig te beëindigen en hen een vertrekplicht opleggen. VluchtelingenWerk Nederland en de betrokken advocaten concluderen dat het kabinet de pilot daarmee zelf heeft gestaakt.
Belofte aan derdelanders
Op 4 september verloopt de tijdelijke bescherming voor derdelanders – mensen die oorspronkelijk uit een ander land komen en in Oekraïne een tijdelijke verblijfsvergunning hadden (bijvoorbeeld voor studie of werk). Vanaf die dag moeten zij terugkeren of asiel aanvragen en verhuizen naar opvanglocaties van het COA. Het kabinet besloot om derdelanders onder dezelfde regels als andere vluchtelingen uit Oekraïne te laten vallen, maar besloot later om dit toch terug te draaien.
Later bleek dat er grote juridische twijfels zijn over dit besluit. Deze derdelanders kregen aanvankelijk de belofte dat zij net als Oekraïners in Nederland mochten wachten tot het weer veilig zou worden in Oekraïne. Zij hebben inmiddels een leven in Nederland opgebouwd en een meerderheid is inmiddels ook aan het werk. Het is de vraag of het kabinet wel op die belofte terug mag komen. Nederland is gebonden aan Europese afspraken hierover die boven nationale wetgeving gaan.
Recept voor chaos
Het beëindigen van de opvang van een groep mensen die nog juridisch perspectief hebben op verblijf is een recept voor chaos. VluchtelingenWerk vreest dat een deel van de groep niet mee zal willen werken of zich gedwongen ziet om de illegaliteit in te duiken om de uitspraak van de Raad van State af te wachten. Derdelanders kunnen ook asiel aanvragen en zo hun verblijf in Nederland verlengen. Maar omdat de meeste derdelanders hier niet voor in aanmerking komen en dit daarom ook niet willen, is dat een verspilling van schaarse capaciteit bij het COA en de IND.
Onomkeerbare stappen
Het is zowel in het belang van derdelanders als van gemeenten, de asielketen en werkgevers dat er geen onomkeerbare stappen worden gezet tot de Raad van State uitsluitsel heeft gegeven. Anders dreigt een situatie te ontstaan waarin derdelanders op straat belanden of gedwongen worden om terug te keren die na een korte periode alsnog moet worden teruggedraaid. Er moeten dan ad hoc nieuwe opvangplekken worden gezocht en het is maar zeer de vraag of derdelanders weer terug kunnen naar hun huidige werkgevers.
Rechtszaken gaan door
Ook zonder pilot zullen de twaalf rechtszaken die onder de pilot vallen doorgang vinden. Die worden hier niet mee vertraagd. De Raad van State zal zich naar verwachting binnen enkele weken over de kwestie buigen. VluchtelingenWerk Nederland informeert derdelanders over de laatste ontwikkelingen in de opvanglocaties en via refugeehelp.nl
Help mee en doe nu een gift
Met jouw bijdrage kunnen wij de Nederlandse en Europese politiek blijven aansporen tot een humaner vluchtelingenbeleid. Jouw steun is onmisbaar voor vluchtelingen die gedwongen zijn alles achter zich te laten op zoek naar veiligheid. Hartelijk bedankt!