Persbericht: vertraging asielprocedure opgelopen tot bijna anderhalf jaar

Persbericht, 23 januari 2019
Leestijd, 3 min.
De wachttijd voor de asielprocedure is opgelopen tot een jaar en vier maanden. Als de vertraging met dit tempo doorgroeit kan de wachttijd in de komende maanden zomaar doorgroeien tot 2 jaar. Jasper Kuipers, adjunct-directeur bij VluchtelingenWerk Nederland: “Dit is een scenario dat we tot nu niet voor mogelijk hielden. 
placeholder

Het kabinet moet de oplopende vertraging van de asielprocedure zo snel mogelijk een halt toe roepen. Daarvoor is geen tijd te verliezen”. Volgens ons is de toegang tot medische zorg voor de wachtende asielzoekers zeer problematisch en loopt de spanning in de centra op door grote zorgen over gezinshereniging en een gebrek aan voorzieningen.

Overheid schuldig aan ernstige vertraging asielprocedure

Wie nu een kansrijke asielaanvraag doet kan volgens de huidige prognoses rekenen op een eerste gehoor bij de IND in mei 2020. Normaal gesproken zou dit na ongeveer 6 dagen zijn. De asielprocedure is dan pas echt begonnen. VluchtelingenWerk wijt de vertraging aan slechte planning, bezuinigingen op de IND en te laat ingrijpen van staatssecretaris Harbers.

Oplopende spanningen in asielzoekerscentra

De voorzieningen voor wachtende asielzoekers zijn gericht op kort verblijf van een paar dagen, geen maanden. Asielzoekers met medische problemen zoals eerder vastgestelde hart- en nierziekten kunnen pas worden doorverwezen naar een medisch specialist als hun procedure is begonnen. Zij krijgen op dit moment niet de medische zorg die zij nodig hebben. Maar ook dagelijkse voorzieningen zoals een bezoek aan de kapper zijn een uitdaging geworden. Van de in het regeerakkoord vastgelegde ‘taalles vanaf dag 1’ is in de praktijk niets meer terug te zien. Kuipers: “Wie nu asiel aanvraagt kan eerder rekenen op taalles vanaf dag 490. Deze situatie is niet langer houdbaar. De staatssecretaris moet op zijn minst voor fatsoenlijke opvang en voorzieningen zorgen.”

Gevolgen voor de opvang en de inburgering bij gemeenten

De gevolgen van de vertraging werken inmiddels door in vrijwel alle facetten van het asielbeleid. In december bleek de IND in 2018 voor minstens een miljoen euro aan dwangsommen te moeten betalen omdat asielzoekers niet op tijd een besluit hebben gekregen op een verblijfsaanvraag. Reservebedden in de opvang raken op, het COA moet het aantal AZC's snel uitbreiden. Bovendien is het lange wachten funest voor de integratie. Kuipers: “De rekening daarvan komt uiteindelijk bij de gemeenten te liggen. Zij zijn vanaf 2020 verantwoordelijk voor hun inburgering”.

Maatregelen staatssecretaris ‘too little, too late’

Staatssecretaris Harbers beloofde vorig jaar de IND beter in staat te stellen asielverzoeken tijdig af te handelen. Hij sprak daarbij de verwachting uit dat het een tijdje kon duren voor verbetering zichtbaar werd. Kuipers: “Dat is op zichzelf begrijpelijk, maar dat de wachttijd een paar weken later met 60% is toegenomen hielden we niet voor mogelijk. We vragen ons ernstig af of de staatssecretaris voldoende de urgentie van de problemen voelt. Eerder leek hij mede doordat hij andere rekenmethodes hanteert de problemen te willen nuanceren”. VluchtelingenWerk roept het kabinet op nu in te grijpen om de vertraging van de asielprocedure daadwerkelijk een halt toe te roepen, en met gemeenten in gesprek te gaan over hoe de gevolgen voor de inburgering zoveel mogelijk kunnen worden beperkt.

  • In november 2018 sloegen wij alarm om de onacceptabel lange wachttijden voor asielzoekers. Onze oproep aan de staatssecretaris om orde op zaken te stellen werd gesteund door duizenden Nederlanders én verschillende politici. Het onderwerp werd besproken tijdens debatten en er werden kamervragen gesteld. We hebben de ontwikkelingen op een rij gezet.